Ho là một phản xạ xuất hiện đột ngột và thường lặp đi lặp lại, nó có
tác dụng giúp loại bỏ các chất bài tiết, chất có thể gây kích thích, các
hạt ở môi trường bên ngoài và các vi khuẩn bám vào đường hô hấp. Trẻ
nhỏ dễ bị ho, khiến cha mẹ phải lo lắng. Thực ra, có những
trẻ nhỏ sáng ngủ dậy ho nhẹ mấy tiếng, chẳng qua là đẩy nhớt
nhãi, đờm mà ban đêm tích trong cổ họng ra ngoài, chứ không
phải bị ốm đau gì, vì vậy, các bậc cha mẹ phải biết phân
biệt nguyên nhân khiến bé bị ho.
Trẻ bi ho uống thuốc gì?
PGS.TS Nguyễn Tiến Dũng, Trưởng khoa Nhi, BV Bạch Mai cảnh báo: “Hiện
rất nhiều bà mẹ lạm dụng các thuốc kháng histamin, các dạng siro để trị
ho cho trẻ mà không lường hết được hậu quả của nó. Chính vì thế, khi
khám cho trẻ bị ho chúng tôi cũng phải hỏi kỹ xem các bà mẹ đã cho trẻ
uống thuốc gì tại nhà chưa, để xử lý cho đúng”.
Bác sĩ cho biết, việc lạm dụng thuốc trị ho có thể gây ra nhiều hậu
quả đối với sức khỏe của bé. Dùng thuốc ức chế ho, trẻ không ho được,
đờm ứ đọng, tắc nghẽn trong đường thở, có nguy cơ gây xẹp phổi hoặc biến
chứng viêm phổi. Các thuốc trị ho có chứa hoạt chất kháng histamin
thường có tác dụng phụ là gây buồn ngủ nên trẻ thường ngủ nhiều, ít quấy
khóc, cha mẹ lại lầm tưởng con đỡ bệnh hơn. Nguy hiểm hơn, với trẻ nhỏ
dưới 2 tuổi dùng thuốc trị ho chứa hoạt chất histamin còn có thể gây
kích động, co giật.
Theo PGS.TS Dũng, hầu hết các trẻ nhiễm khuẩn hô hấp trên do virus
hay ho và cảm lạnh không cần dùng thuốc, bệnh sẽ tự khỏi sau vài ngày
hoặc 1-2 tuần. Trong trường hợp này, việc điều trị bằng các biện pháp hỗ
trợ mới là điều cần thiết như: tiếp tục cho trẻ bú mẹ, ăn đủ chất dinh
dưỡng; cho uống đủ nước; giữ ấm cho trẻ nhưng không được để trẻ quá
nóng; cho uống paracetamol nếu trẻ có sốt hoặc làm giảm đau họng; nhỏ
mũi bằng dung dịch natri clorid 0,9% sau đó làm sạch mũi bằng tăm bông
hoặc giấy thấm quấn sâu kèn.
Đối với các trẻ lớn hơn thì dậy trẻ xì mũi và lau sạch mũi. Có thể
cho trẻ sử dụng một số bài thuốc dân gian chế biến từ thảo dược khi trẻ
ho nhẹ như hoa hồng hấp đường, chanh hoặc quất hấp mật ong, lá hẹ…
Việc dùng các thuốc trị ho phải theo chỉ dẫn và tư vấn của bác sĩ,
các bà mẹ không được tự ý kê đơn cho trẻ. Các bà mẹ chỉ cần đưa trẻ bị
ho đến khám nếu thấy một trong các dấu hiệu của bệnh viêm phổi như khó
thở hoặc thở nhanh; bú kém, không uống được hoặc thấy trẻ ốm nặng hơn.
Trẻ sơ sinh bị ho có đờm phải làm sao?
Trẻ sơ sinh bị ho có đờm thường kéo dài rất lâu là nỗi lo của nhiều
bà mẹ. Nó gây nghẹt mũi, khó thở, gây cản trở cho bé khi bú bình hoặc bú
mẹ.
Với trẻ nhỏ, mũi và cổ họng chưa hoàn thiện để xử lý chất nhầy, trẻ ho nhiều hơn để làm bật chất nhầy ra. Đờm ở cổ họng thường không phải là một vấn đề nghiêm trọng, khi không kèm theo bất kỳ triệu chứng khác như sốt, phát ban và dị ứng. Vậy với bé bị ho ra đờm phải xử trí như thế nào? Thay vì dùng thuốc, các mẹ có thể trị ho với các loại lá cây có trong vườn nhà.
Lá hẹ: Hẹ là một vị thuốc lưu truyền trong dân gian. Theo tài liệu
cổ, hẹ có tác dụng bổ can thận, làm ấm lưng gối; dùng làm thuốc chữa
tiểu tiện nhiều lần, đái són, di mộng tinh, đặc biệt dùng lá hẹ để trị
ho cho trẻ rất hiệu quả. Cho lá hẹ và đường phèn vào bát, hấp cách thủy,
sau đó chắt lấy nước cho bé uống. Mỗi lần cho bé uống khoảng 2 – 3 thìa
cà phê, uống 2 lần/ngày.
Quả quất: Nghiên cứu hiện đại cho thấy, quả quất có chứa nhiều
pectin, tinh dầu, đường và các vitamin, có tác dụng chống viêm, long đờm
giảm ho, bình suyễn, kháng khuẩn và kháng vi-rút. Dùng quất ngâm với
một chút muối để ngậm hoặc uống; hấp cách thủy quất với đường phèn tạo
thành dạng siro để uống rất tốt cho chữa ho…
Trẻ sơ sinh bị ho có đờm, làm sao để chữa trị? | Trẻ sơ sinh bị ho có đờm,Lá hẹ trị ho,Trị ho cho trẻ
Lá húng chanh: Trong lá húng chanh có chứa tinh dầu mà thành phần chủ yếu là cavaron có tác dụng trừ đờm, tiêu độc rất tốt nên có thể được dùng làm thuốc chữa ho, trị viêm họng cho bé. Giã dập lá húng, sau đó trộn với 10ml nước sôi, để cho ngấm rồi gạn lấy nước cho trẻ uống, ngày uống 2 lần. Hoặc các mẹ có thể rửa sạch lá húng chanh và quất xanh, cho vào máy xay sinh tố xay nhuyễn rồi thêm lượng đường phèn vừa đủ, hấp cách thủy khoảng 20 phút. Cho bé uống liên tục 1 – 2 lần/ngày đến khi hết ho.
Hạt chanh: Dùng hạt chanh giã nhuyễn, trộn với đường phèn và nước
lọc, rồi đem hấp cách thủy (hoặc hấp trong nồi cơm vừa cạn nước). Hấp
cho đến khi nước sôi hoặc cơm chín là dùng được. Dùng nước hỗn hợp đã
hấp nóng này cho bé uống 1-2 thìa cafe/ lần, ngày uống 4-6 lần, bé sẽ
rất nhanh giảm ho và tiêu đờm.
Củ cải 1 củ, hồ tiêu 5 hạt, gừng tươi ba lát, vỏ quýt khô 1 miếng. Củ cải rửa sạch, thái thành miếng nhỏ, sắc cùng với hai thứ kia để uống. Bài thuốc này dùng để chữa ho do lạnh, chảy dãi.
Rau diếp cá: Rau diếp cá rửa sạch, cho vào cối giã thật nhuyễn. Cho
nước gạo cùng rau diếp cá vào đun sôi, rồi giảm lửa nhỏ. Sau đó, đun
tiếp trong khoảng 20 – 30 phút, thỉnh thoảng đảo cho rau nhừ đều. Bắc
ra, để nguội, lọc lấy nước cho bé uống. Có thể cho thêm chút đường vào
để bé dễ uống. Một ngày, các mẹ cho bé uống từ 2 – 3 lần, uống sau bữa
ăn khoảng một giờ đồng hồ. Không nên uống trước hoặc sau bữa sữa của bé.
Trẻ bị ho nhiều về đêm
Mấy hôm nay trời lạnh, đêm nào đi ngủ, cu Mít cũng đã bị ho. Nhưng
không hiểu sao, con chỉ bị ho buổi đêm mà thôi. Mẹ Mít đi làm gọi điện
về hỏi bà nội, bà bảo: “Cả ngày, chả nghe thấy Mít ho tiếng nào”.
Mẹ Mít đưa con đi khám, tham khảo ý kiến của bác sỹ, mới thấy có nhiều lý do khiến bé có thể bị ho đêm.
Vào mùa lạnh, các bé dễ bị mắc các bệnh về đường hô hấp. Các bệnh này
đều có chung đặc điểm như ho có đờm, ho sâu, tiếng ho khan và kèm sổ
mũi. Để xác định rõ ràng bé bị ho do nguyên nhân gì, chỉ có thể nhờ bác
sỹ thăm khám thì mới xác định rõ được.
Nhưng bé có thể cũng bị ho vì bé đi ngủ ngay sau khi ăn uống hoặc do ban ngày con trẻ vui đùa, chạy nhảy quá nhiều.
Với các bé bị ho về đêm, hoặc ho lúc ngủ trưa, sặc từng cơn, dẫn đến nôn trớ, theo bác sỹ Ngô Ngọc Liễn – Viện Tai mũi họng Trung ương cho biết, đây là triệu chứng của ho ngang. Bé bị ho do khi ngủ, nghỉ, con nằm trong tư thế ngang, do “trào ngược” dạ dày, thực quản.
Ho “ngang” thường xảy ra với các bé hay ăn uống sát giờ đi ngủ, thức
ăn không kịp tiêu hóa cùng lượng dịch vị tiết ra nhiều hơn trong giấc
ngủ, gây ứ, trướng dạ dầy. Sau một thời gian dài ăn uống đêm liên tục,
các cơ của bé suy yếu, không khép kín được miệng trên của dạ dày, tạo
đều kiện cho các chất dịch ứ trong dạ dày, trào ngược lên thực quản, rỉ
ra họng, tràn vào thanh quản, gây ho sặc từng cơn.
Chăm sóc bé bị ho đêm
Đa số khi thấy con bị ho đêm, các bố mẹ thường áp dụng một số các bài
thuốc dân gian để giúp con bớt ho. Có thể hấp mật ong với quất, mật ong
với lá húng chanh, lá hẹ… chắt lấy nước cho con uống ngày 3 – 4 lần.
Những cách này giúp cho bé giảm ho hiệu quả và lành tính.
Bên cạnh đó, bố mẹ hãy hạn chế cho con ăn uống sát giờ trước khi đi
ngủ. Tốt nhất, giờ ăn và giờ ngủ của con cách nhau ít nhất một giờ đồng
hồ. Trước khi cho con đi ngủ, hãy cho con uống một thìa mật ong ấm. Mật
ong ấm sẽ giúp con hạn chế cơn ho, làm cơn ho dịu đi và giúp con ngủ
ngon hơn. Các bố mẹ cũng lưu ý không dùng mật ong cho bé dưới 1 tuổi.
Khi ngủ, hãy kê cao gối cho con ngủ, đầu và vai cao hơn thân, ngăn
đờm nhớt hay nước mũi chảy xuống họng. Hãy giữ ấm cho con khi ngủ, không
hở bụng, hở tay dễ khiến con bị nhiễm lạnh và hôn nhiều hơn.
Nếu con bị ho nhiều, bố mẹ nên cho con uống nhiều nước, ăn cháo
loãng, dễ tiêu, hạ chế ăn các loại thức ăn kích thích bé ho nhiều hơn
như tôm, cua, ghẹ… Tránh cho con xa các môi trường ô nhiễm như nhiều
khói thuốc, bụi đường… Điều này cũng khiến bé bị ho nhiều hơn.
Với các bé bị ho đêm kéo dài hơn 5 ngày, kèm theo các triệu chứng như
sổ mũi, ho sâu, khó thở, đau bụng, bố mẹ nên đưa con đến khám bác sỹ.
Tuyệt đối không sử dụng các loại kháng sinh và thuốc giảm ho cho con khi
chưa có sự chỉ định của bác sỹ.
Cách xử trí trẻ bị ho sổ mũi và đau họng thông thường
Theo bác sĩ Nguyễn Trí Đoàn, khoa Nhi, Phòng khám Victoria TP.HCM, có
một sự thật nhiều phụ huynh không biết, ho là phản xạ ngăn chặn sự xâm
nhập virus vào phổi, giúp bé thở dễ hơn vì nó giúp đẩy chất nhầy ra khỏi
đường thở. Vì thế, ba mẹ đừng cố ngăn chặn các cơn ho của trẻ. Tuy
nhiên, ho nhiều có thể khiến bé mệt và mất ngủ. Người lớn có thể giúp bé
bằng cách:
- Cho trẻ uống mật ong. Đây là phương thuốc hữu hiệu trong việc giảm nhẹ các cơn ho và cổ họng đau rát. Mật ong an toàn cho trẻ trên một tuổi và trẻ sẽ dễ chấp nhận phương thuốc này do hương vị ngọt thơm. Liều lượng: nửa thìa cà phê với các bé từ 1 – 5 tuổi, một thìa cà phê cho các bé từ 6 – 11 tuổi.
- Cho trẻ uống mật ong. Đây là phương thuốc hữu hiệu trong việc giảm nhẹ các cơn ho và cổ họng đau rát. Mật ong an toàn cho trẻ trên một tuổi và trẻ sẽ dễ chấp nhận phương thuốc này do hương vị ngọt thơm. Liều lượng: nửa thìa cà phê với các bé từ 1 – 5 tuổi, một thìa cà phê cho các bé từ 6 – 11 tuổi.
- Ăn súp nóng. Trong những ngày bệnh, súp nóng không chỉ giúp bé dễ ăn mà còn cảm thấy dễ chịu. Đặc biệt, món súp gà có khả năng kháng viêm rất tốt, giúp bé cải thiện sức khỏe nhanh chóng.
- Uống nhiều nước. Là biện pháp làm loãng đàm rất hiệu quả. Nước còn làm dịu cơn rát họng, giúp trẻ giảm ho. Vì vậy, phụ huynh hãy cho trẻ uống nhiều nước (trẻ muốn uống nước lạnh hay nước ấm đều được) và các loại nước trái cây.
Trẻ bị ho nên ăn gì và kiêng ăn thực phẩm nào
Những thực phẩm nên kiêng
1.Thực phẩm ngọt, nhiều dầu gây béo
Theo Glenn Doman, ho phần lớn do phổi bị nhiệt gây ra. Hàng ngày nếu trẻ ăn quá nhiều các thực phẩm béo, ngọt, vị đậm sẽ khiến cơ thể bị bốc hoả, làm triệu chứng ho nặng hơn.
Ngoài ra, cũng không nên cho bé ăn nhiều các thực phẩm chiên rán, bởi
các thực phẩm này sẽ tạo thêm gánh nặng cho dạ dày, làm dịch đờm sinh
ra nhiều hơn, khiến bệnh ho càng khó chữa khỏi. Các thực phẩm chứa lượng
chất béo cao như lạc, hạt dưa, sôcôla… khiến cơ thể sinh ra nhiều dịch
đờm, làm bệnh ho càng nặng thêm.
2. Thực phẩm để lạnh
Đối với trẻ em bị ho không nên cho bé ăn đồ bảo quản trong tủ lạnh hoặc đồ đông lạnh mà chưa qua giã đông hoặc làm nóng. Theo quan niệm Đông y, khi cơ thể bị nhiễm lạnh sẽ gây tổn thương cho phổi, mà ho phần lớn là do các bệnh ở phổi gây ra. Lúc này nếu ăn uống các thực phẩm lạnh dễ gây ra tắc khí ở phổi, khiến các triệu chứng càng nặng thêm. Đồng thời, các chứng viêm ít nhiều cũng có quan hệ đến tì. Nếu ăn uống quá nhiều thực phẩm lạnh, cũng có thể gây tổn thương tì vị, khiến chức năng tì bị suy giảm.
Trẻ bị ho nên và không nên ăn gì
Khi bị ho, ngoài việc uống thuốc, cha mẹ cũng có thể cho bé ăn những loại thực phẩm có công dụng trị ho.
3. Thực phẩm chiên, rán
Khi trẻ em ho chức năng tiêu hóa yếu và các loại thực phẩm chiên cung cấp nhiều chất béo tạo nên gánh nặng cho hệ tiêu hóa, sinh nhiều đờm làm tình trạng ho của trẻ ngày càng trầm trọng.
4. Cá, tôm, cua
Nếu cho bé ăn các thực phẩm này khi đang bị ho, bệnh sẽ càng nặng
hơn. Việc này có liên quan đến tính kích thích của vị tanh với hệ hô hấp
và do trẻ bị dị ứng với chất protein trong tôm cá.
5. Đậu phộng, hạt dưa, sô cô la
Đây là nhóm thực phẩm chứa dầu có thể làm tăng lượng đờm khi ăn chúng. Do vậy, cha mẹ nên hạn chế cho trẻ ăn những thực phẩm này khi trẻ bị ho.
6. Thực phẩm bồi bổ
Không ít bậc phụ huynh cho các bé cơ thể bị suy nhược dùng thực phẩm chức năng có tác dụng bồi bổ. Tuy nhiên khi trẻ bị ho, nên dừng việc sử dụng các thực phẩm này để tránh khiến bệnh ho khó chữa trị hơn.
Thực phẩm giúp giảm ho
1. Các món ăn nhiều nước, dễ tiêu
Trẻ rất cần ăn những món có nhiều nước, dễ tiêu nhưng cũng đầy đủ dưỡng chất như súp, cháo, sữa… Nên cho trẻ ăn những thực phẩm giàu sinh tố A, giàu chất kẽm và chất sắt như: các loại thịt bò, gà, trứng, rau có màu xanh, đỏ.
2. Nước đu đủ
Hoa đu đủ đực 15g, lá chanh 10g, đường phèn 30g. Hoa đu đủ đực, lá chanh rửa sạch thái nhỏ, cùng đường phèn cho vào bát đem hấp cách thủy. Khi hoa đu đủ, lá chanh chín, dùng vải mỏng vắt lấy nước bỏ bã. Uống mỗi lần 4 thìa cà phê, cách 2 giờ uống một lần, cần uống liền 4 – 5 ngày.
3. Nước lá mơ lông
Lá mơ lông 20g, vỏ quýt tươi 10g, mật ong 1 thìa cà phê. Lá mơ lông rửa sạch, cùng vỏ quýt giã nhỏ lọc bằng nước sôi để nguội lấy 200ml nước thuốc, cho mật ong vào quấy đều, chia 3 lần uống trong ngày, cần uống liền 3 – 5 ngày.
4. Nước mía, húng chanh hấp
Mía xanh 30g, lá húng chanh 30g. Mía xanh đem nướng cho vàng vỏ, ép
lấy nước, cho vào bát cùng lá húng chanh đã rửa sạch thái nhỏ đem hấp
cách thủy, lá húng chanh chín vắt lấy nước bỏ bã. Uống ngày 4 – 5 lần,
uống liền 3 ngày.
5. Nước hoa cúc vạn thọ
Hoa cúc vạn thọ 20g, vỏ quýt khô 5g, đường phèn 20g. Vỏ quýt khô thái nhỏ cho vào bát cùng với hoa cúc vạn thọ và đường phèn, đem hấp cách thủy. Khi đường tan hết, hoa cúc chín, dùng khăn vắt kỹ lấy nước, bỏ bã. Uống mỗi lần 1 thìa cà phê, ngày uống 4 – 5 lần cách xa bữa ăn. Cần uống liền 3 – 5 ngày.
Trứng vịt hấp: trứng vịt 3 quả, lá hẹ 10g, đường phèn 20g. Lá hẹ rửa
sạch thái nhỏ cho vào bát to cùng với đường phèn, đập trứng vào quấy
đều, đem hấp cách thủy cho chín. Ăn ngày 1 lần lúc đói vào buổi sáng.
Cần ăn 3 – 5 ngày.
6. Cháo tía tô
Tre bi ho nen kieng va an giLá tía tô tươi 20g, gừng tươi 2g, đường phèn 20g, gạo 50g. Lá tía tô rửa sạch thái nhỏ, gừng rửa sạch giã nhỏ. Gạo vo sạch nấu cháo, cháo chín cho tía tô, gừng, đường phèn vào quấy đều, sôi lại là được, chia ăn 2 lần trong ngày lúc đói, ăn liền 3 – 5 ngày.
7. Cháo tỏi
Tỏi 1 củ, lá chanh 10g, gạo 50g, thịt lợn nạc 100g, bột gia vị vừa đủ. Thịt lợn rửa sạch băm nhỏ ướp gia vị xào chín. Lá chanh, tỏi rửa sạch giã nhỏ cho nước vào lọc lấy nước, cho vào nồi cùng gạo vo sạch nấu cháo. Khi cháo chín cho thịt vào đảo đều, cháo sôi lại là được. Ăn ngày 1 lần vào buổi sáng lúc đói, ăn liền 4 – 5 ngày.